نابارداری به حالتی اطلاق ميگردد كه هرگاه يك زوج نتوانند باوجود كوشش های فراوان برای مدت يك سال ويا زيادتر طفل دار شوند. نابارداری ميتواند به شكل ابتدایی باشد كه زوج از ابتدا باردارشده نمیتواند و به شكل دومی يعنی اين كه هرگاه شخص (خانم ويا آقا) با شخص ديگر ازدواج كند وبعدآ بازهم باردار نشوند. نابارداری يك مشكل اساسی صحی بوده كه توآم با مسايل احساسی و مالی ميباشد. زمانی كه يك زوج اين را آگاه ميشوند كه نميتوانند باردار شوند اين حالت از يك طرف غم انگيز است كه زوج را نهايت متآثر ميسازد و ازطرفی هم از نظر پولی ميتواند بسيارگران ومشكل آسا باشد.
اتفاقات نابارداری در مناطق مختلف جهان متفاوت است. به صورت عموم 84 درصد از ازدواج در ظرف يك سال باردار ميشوند و 92 درصد در ظرف دوسال باردار ميشوند و تقريبآ 8 درصد ناباردار باقی ميمانند. نابارداری نزد خانم ها نظر به سن وسال متفاوت است. با پيشرفت عصروزمان اكثرآ ازواج ترجيح ميدهند تا ديرتر درزندگی طفل دارشوند بنابراین بارداری نزد خانم ها با ازدياد سن تنقيص مي یابد چنانچه بارداری درخانم ها پايینتر از 30 ساله در حدود چهل سال قبل به 92 درصد ميرسيد اما در سال های اخير به 27 در صد كاهش يافته است. تعداد وقايع نابارداری روبه ازدياد است. طبق احصايه های اخير در كشور انگلستان خانم های سی وپنج ساله تقريبآ در 94 در صد ازواقعات بعداز سه سال باردار ميشوند و خانم های 38 تا 39 ساله در 77 در صد ازواقعات در ظرف سه سال باردار ميشوند. نزد مردها 5 در صد واقعات نابارداری وجود دارد، واقعات نابارداری در نزد مردها تقريبآ 50 درصد از تمام واقعات نابارداری را تشكيل ميدهند و 40 درصد تداوی نابارداری به مرد ها تمركز دارد.
عوامل مساعد كننده
يك تعداد از عواملی وجود دارد كه سبب ميشوند تا باعث نابارداری نزد ازواج گردند. عواملی كه به صورت مشترك نزد ازواج سبب نابارداری ميشوند شامل سن وسال ، تاريخچه تداوی سرطان ، تاريخچه امراض ميكروبی سيستم تناسلی و غيره امراض ميكروبی ساحه حوصله ، عدم توازن هورمونی ، اضافه وزنی ، مقابل شدن به ادويه ضد حشرات و ازواجی كه كمتر مقاربت جنسی دارند ميباشند. عواملی كه تنها نزد خانم ها سبب نابارداری ميگردند شامل مرض اندومتريوزس (انكشاف حجرات رحمی در خارج از رحم) ، موجوديت حجرات فيبروييد در رحم ، مرض چندين سيستی تخمدان ها و سگرت كشيدن ميباشند. و بلاخره عوامل مساعد كننده تنها نزد مردها شامل غير نارمل بودن كروموزوم Y ، عدم نزول خصيه ها به ساحه اصلی شان ، مقابل شدن خصيه ها به حرارت زياد ، مشروب های الكهولی و ادويه ها كه سبب تنقيص حجرات جنسی مذكرميشوند ميباشند.
اعراض و معاينهء كلينيكی
ازواجی كه در محدوده 8 درصد از نابارداران قرار ميگيرند معمولآ به تداوی باردار شدن رجوع ميكنند. باردار شدن با ازدياد سن كاهش ميابد. باوجود پيشرفت علم و تكنالوجی چانس باردارشدن با ازدياد سن اضافه نميگردد مخصوصآ در ارتباط به خانم ها. بعد از سن سی وپنج سالگی چانس باردار شدن نزد خانم ها به مقياس زياد كاهش يافته و بعد از سن چهل سالگی باردارشدن نزد خانم ها بسيارمحدوداست. ازواجی كه به منظور ناباردارشدن به داكتر مراجعه ميكنند تحت معاينه كامل فزيكی قرارميگيرند به شمول ارزيابی شاخص كتلهء بدن (عدديكه نشاندهنده مقدار چربی بدن به ارتباط قد ووزن بدن ميباشد و حد نارمل 20 تا 25 ميباشد). نزد خانم ها ساحهء حوصله به منظور ارزيابی ودريافت اعراض امراض ميكروبی والتهابی كه ممكن سبب نابارداری گردد به صورت فزيكی معاينه ميگردد. نزد مردها همچنان ساحهء تناسلی، خصيه ها و آلهء تناسلی به منظور دريافت غيرنارمل بودن ساحه ويا موجوديت اعراض امراض ميكروبی ناحيهء تناسلی معاينه ميگردد.
تشخيص نابارداری
البته ازواجی كه بعد از تلاش برای مدت اضافه از يك سال باردار نميشوند به داكتر مراجعه ميكنند بنابراین به منظور تشخيص كامل اين حالت بايد اسباب آن جستجو گردد. از زوج مصاب به اين حالت پرسش های در مورد فعاليت ها ومراقبت های جنسی و تعداد دفعات آن، داشتن امراض ميكروبی و قابل انتشار تناسلی و طرز زندگی (استفاده از مشروبات الكهولی و ادويه مخدره) صورت ميگيرد. از خانم ها درمورد نظم وترتيب عادت ماهانه جستجوميگردد واز مرد مصاب پرسيده ميشود كه آيا مقاربت جنسی به شكل درست آن پيش ميرود وآيا كدام مشكل وظيفوی ويا ساختمانی درارتباط به آلهء تناسلی وجود دارد ياخير. همچنان معاينهء فزيكی ساحهء تناسلی هردو زوجه صورت ميگيرد و هرگاه موهای ساحه بيش از حدعادی باشد كه دلالت به عدم ميزان هورمونی ميكند ميتواند نشاندهندهء عوامل داخلی عضويت در مورد نابارداری باشد. نزد زوج مؤنث معاينهء خون به منظور تعیين مقدار هورمون پروجسترون و گونادوتروپين كه مقدارزياد از حد هورمون اخير نشاندهندهء تنقيص در بارداری ميباشد صورت ميگيرد. نزد مردها تعیين مقدار و كيفيت حجرات جنسی مذكر صورت ميگيرد وهمچنان معاينهء فزيكی ساحهء تناسلی و ارزيابی ساختمان های مربوطه اجراميگردد. علاوه برآن اندازه و ساختمان خصيه ها نيز ارزيابی ميگردد.
تداوی
درمجموع سه خط يا قدم در تداوی نابارداری وجود دارد و همچنان راه های مختلف تغیير در طرز زندگی توسط زوج مصاب به منظور باردار شدن به صورت طبيعی وجوددارند. طرزتداوی بسيار مؤثر البته مربوط به علت وسبب اصلی نابارداری ميباشد. هردو زوج مصاب بايد در مورد اينكه چه علتی سبب اين حالت گرديده درجريان گذاشته شوند تا آنها بتوانند در مورد معلومات كافی بدست آورده و تصميم آگاهانه دراين باره بگيرند. عمل جراحی، تداوی دوایی و تداوی با اجرای طريق معاونت تناسلی كه شامل آی وی اف (IVF) ميگردد ازجمله خطوط مؤثر تداوی به شمار ميروند. در قسمت تغیير در طرز زندگی اين نكات ميتوانند تأثيرگذار باشند: ازدياد دفعات مقاربت جنسی، كاهش در استفاده از مشروبات الكهولی، كاهش وزن بدن و نگهداشتن شاخص كتلهء بدن بين 20 تا 25، تنقيص تقابل خصيه ها به حرارت زياد مثلآ جلوگيری ازگرفتن حمام داغ، كاهش و حتی ترك كردن سگرت كشيدن، تمرينات ورزشی متواترومنظم و اخذ تابليت های فوليك اسيد توسط خانم مصاب.
